Jak zapłacić podatek od handlu kryptowalutami? Czy zawsze trzeba się rozliczyć z fiskusem? Jeżeli tak, to jak to zrobić? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy? Do kiedy jest termin rozliczenia?
Pytań można by mnożyć, ponieważ rozliczenie się przed urzędem skarbowym z obrotu kryptowalutami nie jest w ogóle prostą sprawą. Ale od początku.
Ile wynosi podatek od kryptowalut?
Od początku. Rozliczenie się z urzędem skarbowym z obrotu kryptowalutami jest obowiązkiem każdej osoby, która obraca tym „nowym pieniądzem”. Wszystko reguluje znowelizowana w 2018 roku ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z 1991 roku. Od tamtej pory sporo zagadnień Ustawodawca wyjaśnił, ale nadal nie jest to prosta sprawa. Jednakże nawet ustawa o PIT odwołuje się do ustawy AML (o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z 2018 roku).
Dla porządku, to właśnie w ustawie AML znajduje się definicja walut wirtualnych, jako cyfrowego odwzorowania wartości, które nie jest:
- a) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
- b) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
- c) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
- d) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
- e) wekslem lub czekiem
– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego;
Kryptowaluty a PIT
Zacznijmy od stawki podatkowej – wynosi ona 19% – art. 30b ust. 1a. Rozliczenia zbycia kryptowalut dokonuje się za pomocą zeznania PIT-38, w osobnej rubryce i nie należy łączyć go z innymi instrumentami finansowymi, jak akcje, obligacje, czy udziały.
Po wtóre nie ma żadnej kwoty wolnej od podatku, jeżeli chodzi o kryptowaluty. Kolejna niezwykle ważna kwestia jest taka, że obrót rozliczany jest w skali roku, w corocznym zeznaniu podatkowym, co do zasady składanym do 30 kwietnia.
I ostatnia rzecz, o której bardziej doświadczone osoby wiedzą, a debiutanci muszą poznać. Obowiązkowi podatkowemu podlega obrót każdą walutą wirtualną, nie ma znaczenia, czy jest to sztandarowy BitCoin, czy jakaś zupełnie nowa waluta, nowy projekt.
To najważniejsze zasady, ale nie jedyne. Można powiedzieć, że schody dopiero się zaczynają.
Kiedy i kto musi zapłacić podatek od kryptowalut?
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sprzedaży/zamiany kryptowaluty, nie ważne czy jest to cała jednostka, czy tylko jej ułamkowa część. Rozliczenie musi zostać dokonane do końca roku podatkowego, to znaczy do końca kwietnia na formularzu PIT-38. Nie rozliczysz podatku od kryptowalut za pomocą PIT-36, PIT-36L oraz PIT-28;
Kto podlega obowiązkowi?
Od czasu nowelizacji przepisów jasne jest, że już fakt nabycia waluty wirtualnej powinien być zgłoszony do urzędu skarbowego. Pamiętajcie, że kryptowalut nie można nabywać jako przedsiębiorca, to bardzo ważne.
Teraz sama sprzedaż. Podlega opodatkowaniu zamiana kryptowaluty na towar, usługę lub walutę fiducjarną (np. złoty, dolar amerykański, euro, czy funt). Zwolniona z podatku jest zamiana waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną lub tokeny albo stablecoiny. Stablecoiny to waluty cyfrowe mające odzwierciedlenie w walutach fiducjarnych, ich wahania kursowe są na niskim poziomie (obecnie najpopularniejsze stablecoiny to TrueUSD (TUSD), USD Coin (USDC), Paxos Standard (PAX), Dai (DAI) i oczywiście tether (USDT).
Czy wypłata gotówki w kryptomacie pociąga za sobą obowiązek podatkowy?
Tak! Oczywiście, że tak. Jakkolwiek osoby wprowadzające Was w ten biznes nie opowiadałyby o anonimowości kryptomatów, to musicie pamiętać o tym, że obowiązek podatkowy powstaje w chwili zamiany, czyli wypłaty. Podobnie jest także w przypadku korzystania z innych kart płatniczych i portfeli, jak na przykład Binance.
Kryptowaluty a VAT
I tutaj sprawy naprawdę się komplikują. Jeżeli posiadana przez Ciebie kryptowaluta spełnia definicję waluty wirtualnej określonej w art. 2 ust 2 pkt 26 ustawy AML z 2018 roku, to wówczas jesteś zwolniony z obowiązku płacenia podatku VAT. Wspomniana komplikacja dotyczy jednak tokenów, które nie spełnianą definicji. Jeżeli więc obracasz tokenami NFT lub je emitujesz, to musisz się liczyć z opodatkowaniem obrotu. Wynika to z faktu, że nie są one wymienialne na waluty FIAT (czyli pieniądz fiducjarny).
Strata a obowiązek rozliczenia
Mamy obowiązek wykazania kosztu, czyli nabycia waluty wirtualnej, następnie wykazujemy przychód. Jeżeli koszt nabycia jest większy od przychodu, to będzie strata, jeżeli będzie wyższy, to zapłacimy od tego podatek. Tak czy inaczej należy to wykazać w zeznaniu podatkowym.
Jak udokumentować koszty i przychody?
Dokumentacja transakcji na giełdzie kryptowalut jest bardzo ważna. Niestety nadal ze względu na ogromną decentralizację i komercjalizację tego obszaru rynku finansowego jest to utrudnione. Brakuje przede wszystkim danych sprzedawcy, ale powinny znajdować się na dokumentach – wydrukach, screenach takie informacje, jak:
- nazwa i rodzaj waluty wirtualnej,
- ilość, sposób nabycia i data,
- koszt nabycia,
- oznaczenie krypto waluty,
- potwierdzenie przelewów bankowych na rachunek kryptowalut,
- historia transakcji z giełdy walut wirtualnych,
- dodatkowe wiadomości i komunikaty z giełdy potwierdzające transakcje.
Podsumowując – obrót kryptowalutami to znak naszych czasów. Może waluty wirtualne pomogą stworzyć nowe niezależne rynki finansowe, a może są tylko chwilowym wynalazkiem służącym do obrotu naprawdę wielkimi pieniędzmi. Natomiast trzeba pamiętać, że nie są to dochody oderwane od obowiązku płacenia podatków, nie tylko dochodowego, ale w niektórych przypadkach również podatku VAT. Kryptowaluty należy więc rozliczać przed urzędem skarbowym za pomocą PIT-38.
